Sławosz Uznański-Wiśniewski • Polak w kosmosie • Misja Axiom-4 • POLSA

Po niemal pół wieku od historycznego lotu Mirosława Hermaszewskiego, drugi Polak – Sławosz Uznański-Wiśniewski , inżynier i astronauta ESA, znalazł się na orbicie okołoziemskiej. Jego udział w misji Axiom Mission 4 to nie tylko symboliczny powrót biało-czerwonych barw na Międzynarodową Stację Kosmiczną, ale również początek nowego rozdziału w działalności POLSA, czyli Polskiej Agencji Kosmicznej. Projekt wspierany przez Europejską Agencję Kosmiczną objął szereg eksperymentów naukowych i technologicznych, których celem jest rozwój polskich kompetencji w zakresie technologii kosmicznych.

Mirosław Hermaszewski – pierwszy Polak w kosmosie

W czerwcu 1978 roku Mirosław Hermaszewski odbył ośmiodniowy lot kosmiczny na pokładzie radzieckiego statku Sojuz 30, stając się pierwszym Polakiem w przestrzeni kosmicznej. Misja, przeprowadzona w ramach programu Interkosmos, miała zarówno wymiar naukowy, jak i polityczny – w czasach, gdy Związek Radziecki rywalizował z Zachodem nie tylko na ziemi, ale i w kosmosie. Hermaszewski przeprowadził wówczas szereg eksperymentów oraz ustanowił rekordy Polski m.in. pod względem wysokości, prędkości lotu i czasu przebywania w przestrzeni kosmicznej.

Geneza Axiom Mission 4

W 2023 roku POLSA wspólnie z Europejską Agencją Kosmiczną podjęła negocjacje z firmą Axiom Space, która wraz z NASA i SpaceX organizowała kolejną prywatną misję załogową na Międzynarodową Stację Kosmiczną. W wyniku tych rozmów uzgodniono udział polskiego astronauty w misji Axiom Mission 4, znanej również jako Axiom 4, aby zbadać, co ukrywa kosmos. W sierpniu 2023 roku podpisano porozumienie, które otworzyło drogę do przygotowania misji technologiczno-naukowej z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego – polskiego naukowca wyłonionego do Korpusu Astronautów ESA.

Rakieta Falcon 9 firmy SpaceX wystartowała z kompleksu 39A w Kennedy Space Center, wynosząc statek Crew Dragon Grace wraz z czteroosobową załogą. Dowództwo misji objęła Peggy Whitson, doświadczona astronautka. Towarzyszyli jej pilot Shubhanshu Shukla z Indii, Tibor Kapu reprezentujący Węgry oraz Sławosz Uznański, jako drugi Polak w kosmosie. Dokowanie do modułu Harmony Międzynarodowej Stacji Kosmicznej przebiegło pomyślnie, a cała załoga została oficjalnie powitana przez rezydentów ISS.

Misja Ignis – polski wkład w naukę w kosmosie

W ramach Axiom Mission 4 powołano niezależny polski projekt badawczy – misję Ignis, realizowaną przez Polska Agencja Kosmiczna i ESA. Misja obejmowała szereg eksperymentów z zakresu biomedycyny, neurobiologii, odporności, technologii przetwarzania danych czy mikrobiologii. Przykłady to: AstroMentalHealth (Uniwersytet Śląski), PhotonGrav (Cortivision), Leopard DPU (KP Labs), Yeast TardigradeGene (m.in. Uniwersytet Śląski i Uniwersytet Szczeciński) czy Immune Multiomics (WAT).

Naszywka misji Ignis nieprzypadkowo odwołuje się do łacińskiego słowa oznaczającego ogień. Symbolizuje on nie tylko determinację astronauty, ale i zapał całego środowiska naukowego oraz instytucjonalnego, zaangażowanego w przygotowanie tej historycznej misji. Dla wielu Polaków lot Sławosza Uznańskiego to inspiracja i znak, że kosmos nie jest już tylko domeną największych mocarstw, ale także krajów, które potrafią połączyć wizję z determinacją.

Cel misji Axiom 4

Udział Polski w misji Axiom 4 miał wielowymiarowe znaczenie. Z jednej strony stanowił kontynuację dziedzictwa Hermaszewskiego, z drugiej – otworzył nową erę udziału naszego kraju w programach załogowych. Dla Europejskiej Agencji Kosmicznej było to potwierdzenie rosnącej roli jej członków w komercyjnych misjach, realizowanych we współpracy z firmami prywatnymi. Obecność Sławosza Uznańskiego w przestrzeni kosmicznej pokazała, że polska nauka i inżynieria kosmiczna z powodzeniem wpisują się w globalny kontekst badań nad środowiskiem mikrograwitacyjnym.

Obok Polski w misji Axiom Mission 4 wzięli udział przedstawiciele Indii i Węgier, z których każdy kraj miał własne cele i projekty badawcze. Program Gaganyaan realizowany przez Indie oraz HUNOR opracowany przez Węgierskie Biuro Kosmiczne dowiodły, że rosnące potęgi naukowe i technologiczne coraz częściej sięgają po dostęp do przestrzeni kosmicznej nie tylko przez narodowe agencje, ale także poprzez współpracę z podmiotami komercyjnymi, takimi jak Axiom Space. Dla Europy jest to sygnał, że transformacja w kierunku prywatnego sektora kosmicznego staje się trwałym zjawiskiem.

Inicjatywa POLSA 

POLSA już od 2023 roku pracowała nad listą eksperymentów, które przeprowadzono na pokładzie ISS. Była to pierwsza w historii misja z udziałem polskiej agencji kosmicznej obejmująca nie tylko komponent naukowy, ale i komunikacyjny – dzięki obecności narodowych symboli oraz dedykowanej naszywce misji Ignis. Przedstawia ona orła w barwach Polski, z rozpostartymi skrzydłami nawiązującymi do Orlej Perci i gwiazdozbiorem Tarczy w tle, upamiętniającym Jana Heweliusza.

Ślad Polski na orbicie

Udział Sławosza Uznańskiego w Axiom Mission 4 to nie tylko symboliczny powrót Polaka na orbitę, ale także konkretna korzyść dla polskich instytucji naukowych, które zyskały dostęp do danych z eksperymentów prowadzonych w warunkach mikrograwitacji. W kontekście rozwoju krajowych kompetencji kosmicznych, misja Ignis stanowi ważny krok ku kolejnym projektom orbitalnym z polskim udziałem. Misja Axiom Mission 4, z udziałem czterech astronautów z różnych krajów, pokazała, jak współczesna eksploracja kosmosu nabiera nowego wymiaru. Obecność Polaka w kosmosie nie jest jedynie medialnym hasłem – to wyraz przemiany z biernego obserwatora w aktywnego uczestnika globalnej eksploracji kosmosu.

Portal MMO Team

Nasza misja to dostarczanie Wam najlepszych informacji i multimediów ze świata gier komputerowych, ze szczególnym uwzględnieniem niesamowitych gatunków: MMO, MMORPG i MOBA.